ΑΠΟΝΟΜΗ ΒΡΑΒΕΙΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ "ΑΝΤΟΝ ΤΣΕΧΩΦ" - ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΚΟΒΟΣΤΗ

Στις 4 Μαΐου, με την ευκαιρία της έκδοσης του μνημειώδους έργου

Ζωή και Πεπρωμένο

του Βασίλι Γκρόσμαν

πραγματοποιήθηκε με ιδιαίτερη επιτυχία στο

«Αμφιθέατρο Αντώνης Τρίτσης»

η απονομή των βραβείων

του φετινού Διαγωνισμού Λογοτεχνικής Μετάφρασης από και προς τα ρωσικά «Άντον Τσέχωβ».

Η απονομή έγινε στο πλαίσιο ευρύτερης εκδήλωσης για τη μετάφραση,

με έμφαση στη μετάφραση της ρωσικής λογοτεχνίας στα ελληνικά και τίτλο

«Μεταφράζοντας τη Ρωσική Λογοτεχνία – Αναγνώσεις και Προσεγγίσεις»

Η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε από

το Κέντρο Ρωσικής Γλώσσας και Πολιτισμού «MiR»,

το Κρατικό Πανεπιστήμιο Λομονόσοβ της Μόσχας και

τις Εκδόσεις Γκοβόστη.

Το κοινό παρακολούθησε ενδιαφέρουσες εισηγήσεις από τους:

Νικολάι Γκαρμπόφσκι

Τιτίκα Δημητρούλια

Γιώργο Μπλάνα

Γιώργο Μιχαηλίδη

Όλγα Αλεξανδροπούλου

Ευγενία Κριτσέφσκαγια

Οι ομιλίες κάλυψαν από ποικίλες οπτικές γωνίες το ζήτημα της μετάφρασης και περιλάμβαναν

από εμπειρίες μετάφρασης και ανάγνωσης έως θεωρητικές, ιστορικές και συγκριτικές τοποθετήσεις.

Στη συνέχεια, αφού ανακοινώθηκε το σκεπτικό το φετινού βραβείου, έγινε η απονομή στις:

Αλιόνα Σολοβίεβα

Ελισάβετ Κυνηγού Γιεφτουσένκο

Έλενα Ριζίκοβα

Όπως είχε εξαγγελθεί εκ των προτέρων τα ζητήματα που τέθηκαν επί τάπητος αφορούσαν τη ρωσική λογοτεχνία, η οποία συντροφεύει τον πνευματικό βίο της ελληνικής κοινωνίας, σε ευρεία κλίμακα, από τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα έως σήμερα, προκαλώντας επάλληλους στρόβιλους ενθουσιασμού. Πολλοί και ποικιλοτρόπως έχουν συνδράμει στη θερμή σχέση του έλληνα αναγνώστη με τη Ρωσία, τον πνευματικό και καλλιτεχνικό της κόσμο. Σπουδαίοι μεταφραστές –λογοτέχνες οι ίδιοι στις περισσότερες περιπτώσεις– δημιούργησαν μια ζωντανή σχέση ανάμεσα στις δύο γλωσσικές, λογοτεχνικές και πολιτισμικές παραδόσεις. Τι ακριβώς κατόρθωσαν; Πώς υποδέχθηκαν οι αναγνώστες τα αποτελέσματα του μόχθου τους; Πώς ενσωμάτωσε η νεοελληνική λογοτεχνία τη ρωσική επίδραση; Ποιο είναι το σύγχρονο κλίμα; Τιμάται, άραγε, στις μέρες μας, η λογοτεχνική μετάφραση; Ποιες προοπτικές ανοίγονται σήμερα, στις νέες συνθήκες παγκοσμιοποίησης, και με ποιες προϋποθέσεις και δυνατότητες;

Ο διευθυντής της Σχολής Μετάφρασης του Πανεπιστημίου Λομονόσοφ της Μόσχας και αντιπρόεδρος της Διεθνούς Διάσκεψης των Πανεπιστημιακών Ινστιτούτων Μεταφραστών και Διερμηνέων, ο Νικολάι Γκαρμπόφσκι, χαιρέτησε την εκδήλωση και στη συνέχεια, στην εισήγησή του, αναφέρθηκε στην ιστορία της μετάφρασης στη Ρωσία, στις θεωρητικές καταβολές της ρωσικής σχολής και στη σημερινή μεθοδολογία και πρακτική. Η πανεπιστημιακός, μεταφράστρια και κριτικός Τιτίκα Δημητρούλια τοποθέτησε τη μετάφραση, ως φαινόμενο, στο πλαίσιο του πολιτισμού και του εκάστοτε λογοτεχνικού συστήματος υποδοχής και παρουσίασε τις δυνάμεις και τους ανταγωνισμούς που αναπτύσσονται στο πλαίσιό τους, καθορίζοντας την παραγωγή των κειμένων αλλά και τον ίδιο τον μεταφραστή. Ο ποιητής, δοκιμιογράφος και μεταφραστής Γιώργος Μπλάνας τόνισε επίσης την πολιτισμική διάσταση της μετάφρασης και τη δυσκολία απόδοσης του ρωσικού πολιτισμικού στοιχείου, που όμως είναι μικρότερη στα ελληνικά, καθώς οι δύο πολιτισμοί έχουν σε ένα βαθμό κοινές βάσεις, παρόλες φυσικά τις σημαντικές ιστορικές διαφορές τους. Όσον αφορά τη μετάφραση του μνημειώδους έργου του Βασίλι Γκρόσμαν, επισήμανε την απλότητα και μαζί τη μεγαλοσύνη του κειμένου, που σχολιάζει την ανθρώπινη μοίρα και την ανθρώπινη ζωή, με τρόπο σχεδόν προφητικό για όσα συμβαίνουν στις μέρες μας. Με την άποψή του συντάχθηκε ο σκηνοθέτης και συγγραφέας Γιώργος Μιχαηλίδης, ο οποίος είπε χαρακτηριστικά πως «ολοκληρώνοντας το βιβλίο είπε αντίο σε έναν ολόκληρο κόσμο», τον ολοζώντανο κόσμο που δημιούργησε ο Γκρόσμαν. Η αναπληρώτρια καθηγήτρια του τμήματος Σλαβικών Σπουδών Όλγα Αλεξανδροπούλου εξέτασε συνοπτικά αλλά σε βάθος τη συμβολή του Μήτσου Αλεξανδρόπουλου στη μετάφραση και τη μελέτη της ρωσικής λογοτεχνίας στην Ελλάδα, ενώ τόνισε και τη θεωρητική του συνεισφορά στη λογοτεχνική μετάφραση, με διάσπαρτες παρατηρήσεις στα κείμενά του. Τέλος, η φιλόλογος και κριτικός Ευγενία Κριτσέφσκαγια, αφού παρουσίασε μια επισκόπηση των ελληνορωσικών λογοτεχνικών σχέσεων, μίλησε εκ μέρους της κριτικής επιτροπής και αναφέρθηκε στην τεράστια σημασία της συμμετοχής στο διαγωνισμό νέων ανθρώπων με μεράκι για τη μετάφραση –και μάλιστα χωρίς επαγγελματική πείρα– και ανακοίνωσε στη συνέχεια τα βραβεία.