Α. ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Η Περσεφόνη Παπαδοπούλου γεννήθηκε στο χωριό Κέδαρες της επαρχίας Πάφου το 1889.
Μια γυναίκα με ανήσυχο πνεύμα και ξεχωριστή προσωπικότητα όπως την Περσεφόνη Παπαδοπούλου θα ήταν αδύνατο να ακολουθήσει τους ρυθμούς και τις συνήθειες του καιρού εκείνου όπου η θέση της γυναίκας στο χωριό περιοριζόταν στην νύμφευση σε μικρή ηλικία, την δημιουργία οικογένειας, την πλήρη ευθύνη των παιδιών και του σπιτιού της και την εργασία στους αγρούς καθώς τα χωριά της Πάφου ζούσαν κυρίως από την γεωργία και από την κτηνοτροφία. Η ζωή της οικογένειας κυλούσε μεταξύ των χωραφιών και των πέτρινων σπιτιών όπου ένα μεγάλο ποσοστό οικογενειών ζούσαν, κοιμόντουσαν, έτρωγαν σε ένα και μοναδικό δωμάτιο πολλές φορές συντροφιά με τα ζώα που ανάτρεφαν. Σε μεμονωμένες περιπτώσεις οικογενειών που θεωρούνταν οι προύχοντες του χωριού το σπίτι μπορούσε να διαθέτει δυο η ακόμα και τρία δωμάτια. Οι ευκαιρίες για μόρφωση ήταν οπωσδήποτε περιορισμένες και αφορούσαν τους άρρενες της οικογένειας.
Ξεφεύγοντας από το κατεστημένο η Περσεφόνη Παπαδοπούλου καταφέρνει να μεταβεί στην πρωτεύουσα την Λευκωσία και να αποφοιτήσει τελικά από το Διδασκαλείο Λευκωσίας.
Η μετάβαση της στην Αθήνα και η αποφοίτηση της από το Αρσάκειο Διδασκαλείο Αθηνών θα μπορούσε επίσης να θεωρηθεί ένας άθλος για την Κύπρια γυναίκα του καιρού εκείνου.
Β. ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ
Επιστρέφει πλέον σαν δασκάλα στην Κύπρο και καταλήγει στα Βαρώσια. Τα Βαρώσια ήταν μια πόλη που τον καιρό εκείνο αριθμούσε γύρω στους 12.000 κατοίκους, πνιγμένη στο πράσινο με απέραντες εκτάσεις από περβόλια ανεμόμυλους στενά δρομάκια εκκλησάκια και αμμόλοφους. Μια πόλη πανέμορφη με χρυσές αμμουδιές και πεντακάθαρη θάλασσα που το απέραντο γαλάζιο της την στόλιζε σαν στεφάνι. Εκεί διδάσκει στο Παρθεναγωγείο Βαρωσίων.
Μαζί της η Ελένη Χατζηπέτρου, επίσης Αρσακειάδα, και ιδρύτρια του Παρθεναγωγείου και η Μαρία Ανδρέου η οποία μετά τον γάμο της με τον έμπορο Παναγιώτη Ιωάννου σύμφωνα με την νομοθεσία δεν μπορούσε να συνεχίσει να ασκεί το επάγγελμα της δασκάλας και έτσι αποφάσισε να ιδρύσει το Λύκειο Ελληνίδων, βάση του προτύπου του Λυκείου Ελληνίδων Αθηνών που είχε ιδρύσει η Καλλιρόη Παρέν το 1911, και του οποίου η ανακοίνωση ίδρυσης έγινε την 30ην Ιανουαρίου 1930.
Η Ελένη Χατζηπέτρου ίδρυσε επίσης το 1906 τον Πρώτο Γυναικείο Φιλόπτωχο Σύλλογο όπου μαζί της πρωτοστάτησαν η Μαρία Ανδρέου και η Περσεφόνη Παπαδοπούλου.
Ο Σύλλογος ήταν ο πρόδρομος για την δημιουργία του Λυκείου Ελληνίδων και ανέπτυξε δράση στις διαμαρτυρίες των Ελλήνων της Κύπρου κατά των Άγγλων αποικιοκρατών. Χαρακτηριστική στιγμή από την δράση τους ήταν όταν το 1907 ο τότε υφυπουργός αποικιών Ουίνστον Τσώρτσιλ αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Αμμοχώστου. Μετά την προσφώνηση του Δημάρχου και την αντιφώνηση του Τσώρτσιλ ο λαός δεν σταμάτησε να φωνάζει ‘Ζήτω η Ένωσης’ και να ακολουθεί την άμαξα που μετέφερε τον προηγούμενο. Τότε σωρεία μικρών ανθοδεσμών που είχαν κατασκευάσει οι κυρίες και δεσποινίδες της Φιλοπτώχου τυλιγμένες με κορδέλες με τα εθνικά χρώματα και την φράση ‘Ζήτω η Ένωσης’ έπεφταν πάνω στην άμαξα. Ο Φιλόπτωχος Σύλλογος έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εμψύχωση του κόσμου και οι γυναίκες αυτές προσπάθησαν με κάθε τρόπο να διαλαλήσουν τον πόθο των Ελλήνων της Κύπρου για Ένωση με την Ελλάδα. Κεντρικό ρόλο στις ενέργειες του Συλλόγου έπαιζε η εκπαιδευτικός του Παρθεναγωγείου Βαρωσίων Περσεφόνη Παπαδοπούλου.
Το 1913 - 1915 εκδίδει την φιλολογική δεκαπενθήμερη εφημερίδα των Κυριών τις ‘Εστιάδες’ που είναι ένα από τα ξεχωριστά έντυπα που κυκλοφορούσαν τον καιρό εκείνο και είναι πλέον διευθύντρια και συντάκτης της εφημερίδας.
Αποφασίζει να συνεχίσει τις σπουδές της στα παιδαγωγικά και φιλολογία και φεύγει για την Σορβόννη. Στο Παρίσι η ζωή είναι εντελώς διαφορετική αλλά μέλημα της είναι η αποπεράτωση των σπουδών της πράγμα το οποίο επιτυγχάνει.
Επιστρέφει στην Κύπρο στο Διδασκαλείο Θηλέων της Φανερωμένης.
Η ζωή στα Βαρώσια χάρη στις πρωτοβουλίες της Περσεφόνης Παπαδοπούλου, της Μαρίας Ανδρέου και της Ελένης Χατζηπέτρου αλλάζει. Οι γυναίκες βγαίνουν από τα σπίτια και το κατεστημένο που τις ήθελε μητέρες οικοκυρές και συζύγους και αρχίζουν αναπτύσσονται πνευματικά , καλλιτεχνικά κοινωνικά και εθνικά.
Δημιουργείται το 1930 το Ωδείο όπου διδάσκονται διάφορα όργανα.
Στο Λύκειο διδάσκονται ποίηση, μπαλέτο και θέατρο. Αναλύονται αρχαίες τραγωδίες και κλασικά έργα σπουδαίων συγγραφέων. Διοργανώνονται διαλέξεις και άλλες κοινωνικές συναθροίσεις. Ο κόσμος των Βαρωσίων ανεξαρτήτως οικονομικής κατάστασης έχει τον τρόπο να μορφωθεί.
Η Περσεφόνη Παπαδοπούλου πρωτοστατεί. Μέχρι και το 1931 σχετίζεται με το κίνημα το οποίο δρα εναντίον τους Άγγλους μέχρι που αυτοί επιτυγχάνουν την καταστολή του.
Γ. Η ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Το 1935 αναλαμβάνει την διεύθυνση των Αρσακείων Σχολείων της Πάτρας.
Το Αρσάκειο Πατρών ιδρύθηκε από την Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία το 1891. Την 30ην Ιανουαρίου του 1892 ημέρα της γιορτής των Τριών Ιεραρχών γίνονται τα εγκαίνια και στις 3 Φεβρουαρίου του 1892 γίνεται η έναρξη των μαθημάτων. Πρώτη διευθύντρια διορίστηκε η Ειρήνη Πρινάρη την οποία διαδέχτηκε η Ελίζα Δελενάρδου. Το 1894 την Δελενάρδου διαδέχεται η Μαρία Ξύδη η οποία παρέμεινε διευθύντρια για 41 συνεχή χρόνια και η οποία ανέβασε το Αρσάκειο Πάτρας σε πολύ ψηλά επίπεδα. Διάδοχος της Ξύδη το 1935 γίνεται η Περσεφόνη Παπαδοπούλου η οποία αναλαμβάνει τη γενική διεύθυνση των Αρσακείων Σχολών. Η Παπαδοπούλου είναι ήδη γνωστή για το πλούσιο συγγραφικό της ταλέντο και την παιδαγωγική της δράση. Φτάνει στην Πάτρα από την Κύπρο και με το χαρακτηριστικό της αδάμαστο πνεύμα φέρνει μαζί της και το ποδήλατο της. Η κλειστή κοινωνία της Πάτρας όμως την αποτρέπει να το κυκλοφορήσει γιατί θα ήταν αδιανόητο μια γυναίκα και ιδιαίτερα κάποια του δικού της βεληνεκούς να κυκλοφορεί στους δρόμους με το ποδήλατο. Ακόμα και χρόνια αργότερα όταν επιτέλους αποφάσισε να το χρησιμοποιήσει αποτελούσε πόλο συζητήσεων γιατί η πράξη της αυτή θεωρείτο εκτός των κανόνων ζωής των γυναικών της Πάτρας. Το 1937 η Περσεφόνη Παπαδοπούλου αναλαμβάνει και την διεύθυνση της νεοσύστατης Παιδαγωγικής Ακαδημίας. Η μορφή της δεσπόζει για αρκετά χρόνια στα Αρσάκεια σχολεία καθώς και στον ευρύτερο χώρο , κοινωνικό, πολιτιστικό και παιδευτικό. Το έργο της πλουσιότατο...χαρακτηριστική και η μελέτη της για το έργο του Α. Κάλβου μεταξύ 1913 και 1917.
Η Παπαδοπούλου παραμένει στην Πάτρα όπου και το 1948 πεθαίνει από φυματίωση λόγω κακών συνθηκών διαβίωσης που προκλήθηκαν από την κατοχή.
Δ. ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Η Περσεφόνη Παπαδοπούλου ήταν μια γυναίκα που κατόρθωσε αυτό που θα ονόμαζαν πολλές γυναίκες τον καιρό εκείνο, ακατόρθωτο. Μια γυναίκα με φεμινιστικό πνεύμα, πρωτοστάτης του φεμινισμού στην Κύπρο, μια γυναίκα με βαθιά μόρφωση, άριστη δασκάλα και επιστήμονας που άφησε πίσω της ένα αξιόλογο λογοτεχνικό έργο. Ένας αληθινά πνευματικός άνθρωπος που έσβησε έχοντας ήδη γράψει το όνομα της με χρυσά γράμματα στην ιστορία ...η Περσεφόνη Παπαδοπούλου είναι αναμφισβήτητα η μεγάλη Κυρία της Κύπρου.
Αμαλία Πικρίδου Λούκα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου