Δέσπω Χαραλάμπους
Εγγεγραμμένη Σχολική Ψυχολόγος

Μεγαλώνοντας Ευτυχισμένα παιδιά...

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το να μεγαλώνεις ένα παιδί αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση. Πρόκειται για μια δυνατή εμπειρία ζωής, τόσο μοναδική όσο το χαμόγελο ενός ευτυχισμένου παιδιού. Αυτό που όλοι οι γονείς επιθυμούν είναι το παιδί τους να είναι ευτυχισμένο και να χαμογελά. Πως μπορούμε όμως να το πετύχουμε αυτό; Τι πραγματικά εννοούμε με τον όρο ευτυχία και πως μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να βρουν την πραγματική ευτυχία;
Η ευτυχία δεν είναι κάτι που μπορείς να δώσεις σ’ ένα παιδί σαν να ήταν ένα δώρο σε περιτύλιγμα ούτε ένα δώρο που προσφερεται κατά το δοκούν. Ευτυχία δεν σημαίνει να προσφέρουμε τα πάντα στα παιδιά – είτε με την έννοια της πληθώρας των παιχνιδιών και των υλικών αγαθών είτε με την έννοια της υπερπροτασίας από τα διάφορα προβλήματα ή γεγονότα που μπορούν να διαταράξουν την άνεση και το βόλεμά τους. Αυτό που είναι σημαντικό να θυμόμαστε είναι πως δεν χρειάζεται να παρεμβαίνουμε συνεχώς για να διορθώσουμε τα πράγματα στη ζωή τους ή για να τα βοηθούμε συνέχεια όταν αντιμετωπίζουν μικροπροβλήματα για να μην στεναχωρηθούν. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν να ανέχονται κάποιο βαθμό στεναχώριας. Η ικανότητα τους να μάθουν να λύνουν μόνα τους τα προβλήματά τους θα τα κάνει ακόμα πιο χαρούμενα. Θα τα μάθει να νιώθουν ανεξάρτητα και να αναπτύξουν την αυτοπεποίθησή τους. Όταν δίνουμε στα παιδιά το περιθώριο να αποκτήσουν ένα ευρύ φάσμα εμπειριών, ακόμη και δύσκολες ή απογοητευτικές, αυτό τα βοηθάει να αποκτήσουν ένα απόθεμα εσωτερικής-ψυχικής δύναμης που οδηγεί στο δρόμο της ευτυχίας.
Ο κάθε γονιός λοιπόν μπορεί με υπομονή και ελαστικότητα να βάλει τα θεμέλια εκείνα τα οποία θα προσφέρουν στο κάθε παιδί ξεχωριστά μια ευτυχισμένη ζωή.
Πότε το παιδί μας είναι ευτυχισμένο ή δυστυχισμένο;
Τα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία στέλνουν διάφορα μηνύματα σχετικά με το πότε είναι χαρούμενα και πότε λυπημένα. Όσο πιο μικρό είναι ένα παιδί, τόσο πιο εύκολο είναι να καταλάβουμε πότε είναι χαρούμενο και πότε όχι. Το ευτυχισμένο παιδί χαμογελά, παίζει, δείχνει περιέργεια, ενδιαφέρον και θέληση να συναστραφεί με τ’ άλλα παιδιά. Το πρόσωπό του και τα μάτια του λάμπουν. Απ’ την άλλη μεριά ένα λυπημένο παιδί είναι αποτραβηγμένο, δεν παίζει, δεν γελάει, δεν μιλάει πολύ, δεν δείχνει ενδιαφέρον για όσα επισυμβαίνουν γύρω του, δεν δείχνει περιέργεια και δεν συναναστρέφεται μ’ άλλα παιδιά. Χρειάζεται παρακίνηση και πάρα πολύ ενθάρρυνση για να κάνει πράγματα.
Τι κάνει τα παιδιά πραγματικά ευτυχισμένα;
 ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ: ΕΓΩ & ΕΣΥ
Παρόλο που πολλοί πιστεύουν πως αυτό που κάνει τα παιδιά ευτυχισμένα είναι το ατέλειωτο παιχνίδι και τα γλυκά μετά από το φαγητό, ωστόσο αυτό που στην πραγματικότητα κάνει τα παιδιά μας να ξεχειλίζουν από χαρά και ευτυχία είναι κάτι πολύ απλό και λέγεται ΕΜΕΙΣ. Αυτό που τα κάνει ευτυχισμένα είναι η παρουσία μας στη ζωή τους, η χαρούμενη παρουσία μας. «Αν παίζοντας μαζί τους μας κάνει χαρούμενους τότε είναι και εκείνα χαρούμενα». Αν καταφέρουμε να δημιουργήσουμε ένα δεσμό με τα παιδιά μας τότε έχουμε κάνει το μεγαλύτερο όλων των βημάτων που χρειάζονται για να γίνουν ευτυχισμένα». Άλλωστε οι δικές μας πιο ευτυχισμένες
στιγμές δεν είναι αυτές κατά τις οποίες κάναμε κάτι με του δικούς μας γονείς, είτε αυτό ήταν κάποιο παιχνίδι ή κάποια άλλη δραστηριότητα στην οποία περναγαν και αυτοί και εμείς καλά;
Το παιχνίδι όμως εκτός από το ότι δίνει χαρά είναι ταυτόχρονα και ο τρόπος για να αποκτήσει το παιδί τις δεξιότητες εκείνες που του είναι απαραίτητες για τη μελλοντική ευτυχία του. Παιχνίδι δεν σημαίνει απαραίτητα μαθήματα μουσικής, αθλητικές δραστηριότητες ή παιχνίδια που παίζονται με συγκεκριμένο τρόπο. Παιχνίδι είναι όταν το παιδί εφευρίσκει, δημιουργεί και ονειρεύεται. Το ελεύθερο, δημιουργικό παιχνίδι βοηθάει το παιδί να ανακαλύψει αυτό που το ευχαριστεί και αυτό που αναζητάει. Παίζοντας τα παιδιά μαθαίνουν βασικά πράγματα για την ζωή τους, αναπτύσσουν τα ταλέντα τους αλλά και την ιδιοσυγκρασία τους. Γίνονται καλύτερα σε αυτά που τους αρέσουν και όσο καλύτερα γίνονται, αμφίδρομα, τόσο πιο ευτυχισμένα νιώθουν.
 «Η ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΧΑΡΑ... ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΠΡΟΣ ΜΙΜΗΣΗ»
Πολλές είναι οι έρευνες οι οποίες υποστηρίζουν ότι μπορούμε να μεταδώσουμε την ιδιοσυγκρασία μας στα παιδιά μας όχι κατ’ ανάγκη μέσα απ’ τα γονίδια αλλά μέσα απ’ τη συμπεριφορά μας και το μοντέλο ανατροφής που ακολουθούμε. Τα παιδιά αντιγράφουν τις διαθέσεις και τα συναισθηματικά μας πρότυπα. Όταν χαμογελούμε χαμογελάνε και αυτά και ο εγκέφαλός τους «προγραμματίζεται» για χαμόγελο.
Προσοχή! Τα παιδιά μπορούν να διαισθανθούν και να ξεχωρίσουν το γνήσιο και το προσποιητό χαμόγελο γι’ αυτό πρέπει να είμαστε αληθινοί. Αν βάλουμε εμείς ως προσωπικό μας στόχο να βρίσκουμε ευχαρίστηση σε μικροπράγματα και να εκφράζουμε με λόγια την ευγνωμοσύνη μας για ό,τι μας ευχαριστεί, τότε θα γίνουμε ένα θετικό πρότυπο για το παιδί μας. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι χρειάζεται να κρύβουμε τα αρνητικά μας συναισθήματα. Μπορούμε να δείχνουμε στα παιδιά μας π.χ. τη λύπη μας που χάσαμε κάτι πολύτιμο για μας ενώ την ίδια στιγμή μπορούμε να εκφράσουμε και την πρόθεσή μας να το αντικαταστήσουμε με κάτι άλλο, δίνοντάς τους το μήνυμα ότι η λύπη είναι μέρος της ζωής και πως πάντα έχουμε τη δυνατότητα να βρίσκουμε λύσεις στα προβλήματά μας.
 ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ
Ένα βασικό κλειδί στο να καταφέρουμε να κάνουμε τα παιδιά μας πιο χαρούμενα είναι να τα κάνουμε να νιώθουν πιο αισιόδοξα. Επειδή καθώς το παιδί μεγαλώνει, δε μπορούμε να είμαστε κάθε στιγμή δίπλα του για να το προστατεύουμε από προβλήματα και στεναχώριες, είναι σημαντικό από μικρή ηλικία να το μάθουμε να βλέπει από μόνο του τη ζωή με θετικό μάτι. Γιατί μ’ αυτόν τον τρόπο καταφέρνει να ξεπερνά τα προβλήματα πιο εύκολα και γρήγορα.
Ακόμη, όσο τυπικό κι αν ακούγεται, το να επιβεβαιώνουμε στο παιδί μας τη θετική και αισιόδοξη πλευρά την ζωής με φράσεις όπως «όλα θα πάνε καλά», «όλα θα γίνουν», «θα βρούμε μία λύση» κ.λ.π. του δημιουργούμε υποσυνείδητα μία ασφάλεια που θα το ακολουθεί σ’ όλη του τη ζωή. Μ’ αυτόν τον τρόπο το μαθαίνουμε να μην φοβάται τα λάθη του αλλά να τα βλέπει σαν μια ευκαιρία για να μάθει και να προσπαθήσει να γίνει καλύτερο. Την ίδια στιγμή του μεταδίδουμε το μήνυμα ότι η ζωή, μπορεί να έχει δυσκολίες, αλλά είναι τόσο όμορφη.
Άλλωστε αυτό είναι κάτι που εμείς το γνωρίζουμε και το νιώθουμε ήδη κρατώντας το στην αγκαλιά μας. Είναι σημαντικό να του δώσουμε και εκείνου την ευκαιρία για να νιώσει το ίδιο.Να το κάνουμε χαρούμενο.
Ας το κάνουμε λοιπόν να νιώσει ότι είναι επιθυμητό κάθε φορά που περνάει το κατώφλι του σπιτιού του! Ένα ζεστό χαμόγελο, ένα βλέμμα γεμάτο αγάπη και τρυφερότητα είναι τόσο σπουδαίο και μεγάλο, μεγαλύτερο ακόμη και από το άκουσμα της λέξης “σ’ αγαπώ”.